GALERIA AUTORSKA
22.11.2016, Katowice-Kostuchna
Hałda byłej kopalni KWK Murcki-Staszic na listopadowo. Załapałem się na ostatnie pół godziny elektro-magnetyczno-burzowego dzionka. Dziś w nocy też się chyba obejdzie bez zorzy. Przynajmniej architektura (post-neo-industrial-pseudo-gotyk) wciąż znaczy krajobraz, choć nie wiadomo jak długo to potrwa…
5.11.2016, Katowice
O tej porze roku trudno o aktywne owady. Większość już zimuje. Owady mogą przeżyć zimę tylko dzięki wykorzystywaniu rezerw energetycznych, pochodzących głównie z nagromadzonych w okresie prosperity, czyli żerowania, tłuszczy. Na skutek zmian hormonalnych i enzymatycznych, w trakcie snu zimowego obniża się również tempo ich metabolizmu. Większość polskich owadów wchodzi w diapauzę zimową jeszcze zanim nastaną pierwsze mrozy.
No właśnie… W tym i zeszłym tygodniu trochę nam nad ranem przymroziło okoliczne lasy, dlatego wczoraj nie spodziewałem się rewelacji. Wyszedłem w sumie sprawdzić jak wygląda las i czy wszystkie liście już na ziemi. Tym bardziej zaskoczył mnie ruch w świecie skrzydlatych i nieuskrzydlonych sześcionogów. Oprócz owadów na fotografiach, spotkałem sporo muchówek z kilku gatunków, przedstawicieli kilku gatunków biedronek, trochę żuczków leśnych, gąsienic motyli…
Sezon robaczany nie został więc jeszcze zamknięty.
6.09.2016, Katowice
Przyniosłem ją do domu, i wtedy…
– Tato, tato, znalazłeś Pokemona.
– Tak? A jak się nazywa?
– Nie wiem dokładnie, ale to Pokemon. Na stówę.
– Może Ewa będzie wiedzieć?
Po czasie…
– Ewa, jak się nazywa ten Pokemon?
– Ja cię, jaki duży. To przecież Caterpie…
Uroboros łyknął kolejny kęs siebie. Dwadzieścia lat i Pokemony z martwych wstały. Dzięki aplikacji Pokemon Go. Teraz Pokemona możesz znaleźć wszędzie, nie tylko w mangopodobnym filmidełku. Zlokalizowałem kilka w ogródku. Choć bajkowa Caterpie jest czymś pośrednim pomiędzy gąsienicą pazia (ma narośl na głowie przypominającą narząd wysuwany przez gąsienice z rodziny Papilionidae podczas obrony) a gąsienicą zawisaka (posiada róg na końcu ciała, charakterystyczny dla gąsienic przedstawicieli rodziny Sphingidae), spełnia z nawiązką pokemoniaste kryteria mojego młodzieńca. Szczególnie gdy nie można wgrać gejma w komórę (za dużo tam innych).
Kim jest nasz Pokemon według systematyki? Caterpie to gąsienica zawisaka tawulca (Sphinx ligustri, L), jednego z największych krajowych motyli (rozpiętość skrzydeł do 120 mm). Tawulce w stadium gąsienicy najczęściej żerują na ligustrze, bzie czarnym, jesionie i tawule. Tu można je zlokalizować późnym latem, najczęściej po obecności na ziemi/ chodniku sporych… brykietów, wytwarzanych ze zjadanego przez gąsienice listowia. Motyle, w maju i czerwcu, zalatują nocą do kwiatów, spijając ich soki. Zawisają nad kwiatami jak kolibry, od których są czasami większe.
15.08.2016, Katowice
Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.) zasiedla moją hałdę, tą po kopalni KWK Murcki. Pospolicie. Pomimo wydzielania terpenów, laktonów i innych związków, wykorzystywanych do odstraszania owadów i kleszczy, ściąga do siebie gatunki z wielu rzędów.
Drzewiej, w medycynie ludowej, wrotycz wykorzystywany był między innymi do spędzania płodu, odrobaczania, leczenia histerii i innych przypadłości gnębiących ludzkość. Efekt terapii zależał od dawki. Zbyt duże były toksyczne, małe nie działały 😉 Co ciekawe, współczesny internet przepełniony jest przepisami na zdrowie z wrotyczem w podtekście.
Poniżej kilka dzisiejszych ujęć okołowrotyczowych. Wyjątkiem kolcoróg bizoniak (Stictocephala bisonia), gość który przywędrował do nas w XX wieku z Ameryki Północnej, pstryknięty na sośnie.
7.08.2016, Katowice
Letnią porą, na prawie najwyższej górze Katowic (trudno mi się od tych gór oddysocjować), sporo owadów się kręci. W niedzielę pokręciliśmy się i my ;-), spotykając między innymi kilka gatunków pluskwiaków różnoskrzydłych (Heteroptera).
Poniżej kilka z nich.
05.06.2016, Katowice
Ziolarka żmijowcowa – Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763) to gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych (Cerambycidae), występujący na terenach stepowych i półstepowych. W Katowicach takimi zastępczymi habitatami są hałdy i nasypy kolejowe. Tam też ją fotografuję. Ten raczej niewielki owad (8-14 mm) jest trudny do zauważenia. Zlewa się z rośliną żywicielską – żmijowcem zwyczajnym (Echium vulgare L).
31.05.2016, Katowice
Wczoraj, kilka metrów od domu, trafiłem na ciołka (Dorcus parallelipipedus, Linnaeus 1758). Siedział sobie tak malowniczo, więc pomyślałem, że czemu nie?
Ciołek jest przedstawicielem rodziny jelonkowatych (F: Lucanidae), do niedawna objętym w Polsce ochroną prawną. Ostatnie rozporządzenie o gatunkach chronionych zwierząt nie uwzględnia go na liście gatunków chronionych. Szkoda. A dlaczego? Ciołek, choć nie tak trudny do spotkania na przełomie maja i czerwca, jest swoistym bioindykatorem, zwykle zamieszkującym lasy pierwotne. Jest to tzw. gatunek osłonowy > gdzie on, tam i tłumy innych, często rzadszych (chronionych, zagrożonych wyginięciem) saproksylobiontów.
23-24.05.2016, Katowice
W lesie sąsiadującym z Katowicami-Kostuchną się wycina. Tymczasem z umiarem. Padają między innymi dęby. Świeżo ścięte drzewo przyciąga rzesze owadów, w tym chrząszcze z rodziny kózkowatych (Cerambycidae). Poniżej kilka gatunków spotkanych w ciągu ostatnich dni.
